Powiat sandomierski leży we wschodniej części województwa świętokrzyskiego i tworzy go dziewięć gmin, tj. jedna gmina miejska, trzy miejsko wiejskie oraz pięć gmin wiejskich.  Pierwsze wzmianki o osadnictwie na terenach dzisiejszego Sandomierza pochodzą z VIII wieku. Według rejestru z początku XVI wieku powiat sandomierski obejmował Sandomierz, Osiek, Opatów, Połaniec, Zawichost, Solec, Piórków, Łagów, Bodzentyn, Kunów, Ćmielów.

Bogate dziedzictwo kulturowe i niezwykłe krajobrazy czynią region sandomierski wyjątkowo atrakcyjnym turystycznie. Stolicą powiatu jest Sandomierz.

Miasto Sandomierz położone jest na siedmiu wzgórzach nad Wisłą jest jednym z najstarszych i najważniejszych historycznie miast Polski. Na tym terenie przebywali zarówno królowie, jak i książęta oraz wiele innych ważnych postaci.

W czasach Bolesława Chrobrego, Sandomierz obok Wrocławia i Krakowa został zaliczony przez Galla Anonima do trzech głównych siedzib Królestwa Polskiego. Pierwszym władcą był Henryk Sandomierski – syn Bolesława Krzywoustego.

Rozwój miasta został gwałtownie zahamowany w XIII wieku przez szereg najazdów tatarskich, kiedy to cała drewniana miejska zabudowa została zniszczona. W celu uniknięcia przyszłych klęsk sandomierskie osadnictwo została przeniesione na trudniej dostępne wzgórza.

13 października 1655 podczas “potopu” szwedzkiego miasto zostało zajęte przez Szwedów, Zamek Królewski został wysadzony w powietrze, a miasto uległo znacznemu zniszczeniu. Późniejsze lata dla Sandomierza również nie były łaskawe. Wielki pożar, a  później rozbiór Polski w 1772 roku przekreśliły znaczenie administracyjne miasta. Aż w końcu w XX wieku Sandomierz i jego okolice stały się areną działań zbrojnych podczas I wojny światowej.

Obecnie Sandomierz stanowi pewnego rodzaju muzeum historyczne i architektoniczne, noszące ślady wielu epok.

Co warto zobaczyć w regionie?

Zamek Królewski w Sandomierzu został wybudowany przez Kazimierza Wielkiego, powstał w roku 1349 w miejscu dawnego grodu. Od XVI wieku budowla pełniła rolę rezydencji królewskiej. Południowo-zachodnia wieża została wybudowana w 1480 roku. W późniejszych latach był przebudowywany i rozbudowywany, niestety w wieku XVII został wysadzony w powietrze przez Szwedów. Pod koniec XVIII wieku Austriacy przeznaczyli zamek na sąd oraz więzienie, które funkcjonowało do 1959 roku. Obecnie zamek jest siedzibą Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.

Baszta w Nowych Kicharach znajduje się na pagórku w Kicharach. Jest pozostałością znajdującego się tam niegdyś dworu obronnego. Na murowanych ścianach zachowały się resztki oryginalnego tynku. Do dziś pozostał w niej krzyż i półokrągła kolumna. Przy budowli znajduje się cmentarz pochodzący XVII wieku. Do XX wieku były widoczne pozostałości grobów, jednak obecnie cmentarz jest wyłączony z użytku, a po jego obecności nie ma już śladu.

Podziemna kaplica zwana betlejemską znajduje się we wsi Ossolin. Sama miejscowość znana jest z historycznej ruiny zamku pochodzącego z XIV wieku. Podziemna kaplica jest niezwykłym miejscem w skali całego kraju. Została zbudowana z łamanego piaskowca i cegły w 1640 roku. Nad portalem kaplicy została wmurowana tablica inskrypcyjna przedstawiająca historię obiektu. W kaplicy znajduje się późnobarokowa figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem z I połowy XVIII wieku.

Folwark Świerzyńskich znajduje się w Gminie Wilczyce. Jest doskonałym miejscem do odwiedzenia przy okazji wycieczki pieszej bądź rowerowej. Z dobrze prosperującego majątku dziś pozostał skromny budynek dworu, zabudowania gospodarcze i resztki parku dworskiego.

Kościół św. Jakuba pochodzący z roku 1226 pozostał w niezmienionym stanie do dziś. Kościół w Sandomierzu jest bazyliką, czyli posiada trzy nawy (w tym jedną wyższą od pozostałych). Na dzwonnicy zachowały się najstarsze w Polsce dzwony kościelne z XIV wieku. Znajduje się tam XIII wieczna gablota z kośćmi męczenników.

Podziemna trasa turystyczna stanowi część kilkukondygnacyjny komór i chodników znajdujących się pod Starym Miastem w Sandomierzu. Niegdyś korytarze pełniły funkcję składów kupieckich. Również służyły jako schronienie. Jednak po wielu latach lochy odeszły w zapomnienie. Obecnie podziemia można zwiedzać, a dla turystów została uruchomiona nowa atrakcja jaką jest sala kinowa, w której wyświetlane są filmy dotyczące historii Sandomierza.

Zachęcamy do zwiedzania!

Agnieszka Kowalska