Powiat jędrzejowski sięga początku XIX wieku. Przed I wojną światową należał do guberni kieleckiej, natomiast po wojnie do roku 1975 – do województwa kieleckiego. Po reformie w 1999 roku powiat jędrzejowski został przywrócony i włączony do nowo powstałego województwa świętokrzyskiego. Dziś w skład powiatu jędrzejowskiego wchodzi 9 gmin – 3 gminy miejsko-wiejskie oraz 6 gmin wiejskich.
Stolicą powiatu jędrzejowskiego jest Jędrzejów. Miasto leży na Płaskowyżu Jędrzejowskim, w odległości ok. 40 km od Kielc. Przez miejscowość przepływają niewielkie rzeczki: Jasionki i Brzeźnica (nazwa rzeki po dawnej osadzie Brysinch).
Na początku swoich dziejów Jędrzejów był osadą targową. Dokładna data ustalenia nazwy miasta nie jest znana, natomiast wzmianki o Jędrzejowie pojawiły się z okazji nadań książęcych już w 1166 roku!
Jędrzejów uzyskał prawa miejskie 16 lutego 1271 nadane przez księcia Bolesława Wstydliwego. Dokument został wydany w Krakowie, dziś znajduje się w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie.
Pomimo iż w czasie II wojny światowej miasto nie uległo wielkim zniszczeniom, wiele osób straciło życie. W Jędrzejowie utworzono getto dla ludności żydowskiej, a wiele osób zostało wywiezionych do obozu w Auschwitz. W 1945 roku do Jędrzejowa przybyły wojska Armii Czerwonej, które 14 stycznia 1945 roku przerwały okupację niemiecką.
Dziś Jędrzejów liczy 27613 mieszkańców.
Co warto odwiedzić w regionie?
Express Ponidzie to wąskotorowy pociąg turystyczny. Historia jego powstania sięga I wojny światowej. Pierwszy odcinek kolei został wybudowany przez wojska austriackie w 1915 roku dla potrzeb militarnych. W późniejszym okresie wąskotorówka była rozbudowywana o kolejne linie. Jednym z zadań kolei był przewóz pasażerów między wioskami. Z przejazdów kolejką również korzystały grupy organizacji podziemnych działających na terenie Kielecczyzny. 1 lutego 1993 roku został zawieszony kurs pociągów pasażerskich. Dziś turyści mogą korzystać z przejazdu pociągiem „Ciuchcia Express Ponidzie” według rozkładu kursów lub kursów specjalnych na zamówienie.
Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie znane również jako muzeum zegarów jest trzecią co do wielkości kolekcją zegarów słonecznych na świecie. W murach muzeum znajduje się ponad 600 eksponatów. W zbiorach znajduje się między innymi dokument z roku 1535 z podpisem Zygmunta Starego w sprawie nadania dwóch wsi Mikołajowi Przypkowskiemu. Poza zegarami można także obejrzeć kolekcję przyrządów astronomicznych oraz bibliotekę starodruków
Archiopactwo Cystersów w Jędrzejowie jest najstarszym kościołem Cystersów w Polsce. Został ufundowany w 1140 roku, natomiast niektóre fragmenty sięgają okresu wcześniejszego – ok. 1110 roku. Podczas przebudowy klasztoru w 1475 roku, przy pracach artystycznych pracował między innymi Wit Stwosz, Mikołaj Kregler i Mikołaj Breimer. Dziś uwagę przyciąga późnobarokowa fasada kościoła pochodząca z XVIII wieku.
Muzeum „Dworek Mikołaja Reja” w Nagłowicach mieści się w dworku wybudowanym w latach 1798-1800. Muzeum zostało utworzone w 1969 roku na 400-lecie śmierci Mikołaja Reja. W muzeum mieści się wystawa reprodukcji ukazujących życie i dorobek Reja, można podziwiać znajdujące się w gablotach teksty rękopisów. Dworek otoczony jest angielskim parkiem, w którym rosną sędziwe dęby oraz rzadkie okazy perukowca podolskiego.
Zachęcamy do zwiedzania!
Autor: Agnieszka Kowalska
